چرا احساس خستگی میکنیم؟
همه ما انسانها پس از انجام فعالیتهای روزمره احساس خستگی میکنیم و این در حالی است که حتی انجام فعالیتها و تجربیات ورزشی مانند شنا یا دویدن نیز با احساس خستگی همراه است، اما آیا تاکنون به این موضوع فکر کردهاید که این احساس خستگی ناشی از چیست؟ وقتی ما کاری را با سرعت بیشتری انجام میدهیم، ماهیچهها و عضلات بدن نمیتوانند اکسیژن مورد نیاز خود را تامین کنند. در چنین شرایطی برای این که بدن بتواند انرژی مورد نیاز خود را تامین کند، گلیکوژن که در ماهیچهها و عضلات بدن ذخیره میشود، تحت تاثیر فرآیندی موسوم به تخمیر، به اسید لاکتیک تبدیل خواهد شد.
اسید لاکتیک توانایی کار عضلات و ماهیچهها را به میزان قابل توجهی کاهش میدهد و به همین دلیل بدن در صورت مواجه شدن با چنین شرایطی، احساس خستگی میکند. اسید لاکتیک در ماهیچههای بدن همانند یک ماده سمی عمل میکند که اگر بتوانیم با استفاده از یک راهکار مناسب آن را از ماهیچهها و عضلات بدن خارج کنیم، میتوانیم توانایی از دست رفته ماهیچهها و عضلات را به آنها برگردانیم. اسیدها و مواد سمی ایجاد شده در ماهیچهها و عضلات از طریق گردش خون به دیگر قسمتهای بدن منتقل میشوند که در نتیجه این فرآیند، بدن و حتی مغز احساس خستگی خواهد کرد.جالب است بدانید که حتی پس از انجام فعالیتهای ذهنی نیز مواد سمی و اسیدهایی که ناشی از افزایش میزان مصرف انرژی در بدن هستند، ترشح خواهند شد که در نتیجه چنین شرایطی موجب خواهد شد که پس از انجام فعالیتهای ذهنی نیز خستگی را تجربه کنیم. تاکنون تحقیقات بسیار زیادی در این زمینه انجام شده است. براساس نتایج به دست آمده، همه انسانها پس از انجام فعالیتهای جسمانی یا ذهنی، احساس خستگی کرده و نیاز به استراحت خواهند داشت.
طبق مطالعاتی که روی حیوانات شده، اگر مقداری از خون سگی را که پس از خستگی به خواب رفته است به سگ دیگری تزریق کنیم، این سگ نیز بلافاصله احساس خستگی کرده و به خواب میرود و بعکس اگر مقداری از خون این سگ را پس از استراحت به سگی که از انجام فعالیت شدید جسمانی احساس خستگی میکند، تزریق کنیم، این سگ بلافاصله توانایی از دست رفته خود را باز خواهد یافت. بنابراین میتوان گفت که خستگی همانند دیگر فرآیندهای بیولوژیک بدن، فرآیندی شیمیایی بوده و به نوعی یک مکانیسم دفاعی است که به بدن اعلام میکند چه زمانی باید دست از تلاش برداشته و استراحت کند. برای این که بتوانیم براحساس خستگی غلبه کرده و توانایی از دست رفته بدن را بازیابیم، باید شرایط مناسبی برای استراحت سلولهای بدن فراهم کنیم. از آنجا که خواب میتواند نقش موثری در ترمیم و بازسازی سلولهای آسیبدیده بدن داشته باشد، بنابراین استراحت و خواب بهترین راهکار برای کاهش عوارض و پیامدهای ناشی از خستگی در بدن خواهد بود.